ذکر فضائل خود
آنگاه که همه از ترس سستشده، کنار کشیدند، من قیام کردم، و
آن هنگام که همه خود را پنهان کردند من آشکارا به میدان آمدم، و آن زمان که همه لب
فرو بستند، من سخن گفتم، و آن وقت که همه باز ایستادند من با راهنمایى نور خدا به
راه افتادم، در مقام حرف و شعار صدایم از همه آهستهتر بود اما در عمل برتر و
پیشتاز بودم، زمام امور را به دست گرفتم، و جلوتر از همه پرواز کردم، و پاداش سبقت
در فضیلتها را بردم. همانند کوهى که تندبادها آن را به حرکت درنمىآورد، و طوفانها
آن را از جاى برنمىکند، کسى نمىتوانست عیبى در من بیابد، و سخنچینى جاى عیبجویى
در من نمىیافت. خوارترین افراد نزد من عزیز است تا حق او را باز گردانم، و
نیرومندها در نظر من پست و ناتوانند تا حق را از آنها باز ستانم.
علت سکوت و کنارهگیرى از خلافت
در برابر خواستههاى خدا راضى، و تسلیم فرمان او هستم، آیا
مىپندارید من به رسول خدا (ص) دروغى روا دارم؟ به خدا سوگند! من نخستین کسى هستم
که او را تصدیق کردم، و هرگز اول کسى نخواهم بود که او را تکذیب کنم. در کار خود
اندیشیدم دیدم پیش از بیعت، پیمان اطاعت و پیروى از سفارش رسول خدا (ص) را برعهده
دارم، که از من براى دیگرى پیمان گرفت (پیامبر (ص) فرمود اگر در
امر حکومت کار به جدال و خونریزى کشانده شود، سکوت کن)
خبطه 37 نهج ابلاغه؛ پس از فرو نشاندن شورش نهروان در سال 38 هجری که در
کوفه ایراد فرمودند.
( وَ مِنْ کَلامٍ
لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ ) یَجْرِى مَجْرَى الخُطْبَةِ: فَقُمْتُ بِالْأَمْرِ
حِینَ فَشِلُواْ، وَ تَطَلَّعْتُ حِینَ تَقَبَّعُوا، وَ نَطَقْتُ
حِینَتَعْتَعُوا، وَ مَضَیْتُ بِنُورِ اللَّهِ حِینَ وَقَفُوا، وَ کُنْتُ
أَخْفَضَهُمْ صَوْتاً، وَ أَعْلاهُمْ فَوْتاً، فَطِرْتُ بِعِنانِها، وَ
اسْتَبْدَدْتُ بِرِهانِها، کَالْجَبَلِ لا تُحَرِّکُهُ الْقَواصِفُ، وَ
لا تُزِیلُهُ الْعَواصِفُ، لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ فِىّ مَهْمَزٌ، وَ
لا لِقائِلٍ فِىّ مَغْمَزٌ. الذَّلِیلُ عِنْدِى عَزِیزٌ حَتّى آخُذَ
الْحَقَّ لَهُ، وَ الْقَوِىُّ عِنْدِى ضَعِیفٌ حَتّى آخُذَ الْحَقَّ مِنْهُ،
رَضِینا عَنِ اللَّهِ قَضاءَهُ، وَ سَلَّمْنا لِلَّهِ أَمْرَهُ. أَتَرانِى
أَکْذِبُ عَلى رَسُولِ اللَّهِ؟ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ وَ اللَّهِ
لَأَنَا أَوَّلُ مَنْ صَدَّقَهُ فَلا أَکُونُ أَوَّلَ مَنْ کَذَبَ عَلَیْهِ،
فَنَظَرْتُ فِى أَمْرِى فَإِذا طاعَتِى قَدْ سَبَقَتْ بَیْعَتِى، وَ إِذَا
الْمِیثاقُ فِى عُنُقِى لِغَیْرِى.
